Chăm sóc giảm nhẹ cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và gia đình của họ, những người đang phải đối mặt với các vấn đề liên quan đến bệnh đe dọa tính mạng, dù là thể chất, tâm lý xã hội hay tâm linh. Mỗi năm, trên thế giới ước tính có 40 triệu người đang cần chăm sóc giảm nhẹ, 78% trong số họ sống ở các nước thu nhập thấp và trung bình. Trên toàn thế giới, chỉ có khoảng 14% những người có chỉ định nhận được chăm sóc giảm nhẹ. Chăm sóc giảm nhẹ thực sự cần thiết cho nhiều bệnh lý khác nhau. Đa số người lớn cần chăm sóc giảm nhẹ khi mắc các bệnh mạn tính như bệnh tim mạch (38,5%), ung thư (34%), bệnh hô hấp mãn tính (10,3%), AIDS (5,7%) và đái tháo đường (4,6%). Nhiều bệnh khác có thể cần chăm sóc giảm nhẹ, bao gồm suy thận, bệnh gan mạn tính, bệnh đa xơ cứng, bệnh Parkinson, viêm khớp dạng thấp, bệnh thần kinh, chứng mất trí, dị tật bẩm sinh và lao kháng thuốc. Đau là một trong những triệu chứng thường gặp và là triệu chứng gây đau khổ nhất cho bệnh nhân cần được chăm sóc giảm nhẹ. Thuốc giảm đau opioid là loại thuốc cần thiết để điều trị cơn đau liên quan đến nhiều bệnh lý khác nhau ở giai đoạn cuối, ngoài tác dụng giảm đau nó còn có thể làm giảm bớt các triệu chứng khó chịu phổ biến khác như khó thở. 80% bệnh nhân bị AIDS hoặc ung thư, và 67% bệnh nhân bị bệnh tim mạch hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính sẽ phải trải qua những cơn đau ở mức độ vừa phải đến nghiêm trọng vào giai đoạn cuối đời của họ. Hiệu quả thiết thực của chăm sóc giảm nhẹ đã được khoa học chứng minh. Chăm sóc giảm nhẹ sớm sẽ làm giảm nhập viện không cần thiết và gây tốn kém do phải chi trả cho các dịch vụ chăm sóc y tế. Chăm sóc giảm nhẹ là cách tiếp cận khoa học và nhân văn để cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh, cả người lớn và trẻ em, và gia đình của họ - những người đang phải đối mặt với các vấn đề liên quan đến bệnh tật và đe dọa tính mạng. Chăm sóc giảm nhẹ giúp ngăn ngừa và làm giảm cảm giác đau khổ của người bệnh thông qua việc xác định sớm, đánh giá chính xác và điều trị đau và các vấn đề khác có liên quan, tác động tích cực đến người bệnh về cả thể chất, tâm lý xã hội và tâm linh. Theo TCYTTG, hiện các quốc gia trên thế giới vẫn còn gặp những rào cản trong việc đẩy mạnh dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ, như những quy định nghiêm ngặt về cung ứng morphine và các loại thuốc giảm đau có kiểm soát khác, đào tạo chuyên đề về chăm sóc giảm nhẹ cho nhân viên y tế chưa được chú trọng, nhận thức về tầm quan trọng của chăm sóc giảm nhẹ của các nhà quản lý chưa đồng đều. Ngoài ra, nhu cầu về chăm sóc giảm nhẹ còn tiếp tục gia tăng do hậu quả của gánh nặng bệnh không lây nhiễm và già hóa dân số. Rất nhiều hoạt động cần được các nhà quản lý y tế quan tâm trong triển khai chăm sóc giảm nhẹ, bên cạnh sử dụng các biện pháp khoa học để làm giảm nhẹ nổi đau cả về thể chất lẫn tinh thần của người bệnh, cần sử dụng phương pháp tiếp cận nhóm để hỗ trợ và chia sẽ cho người bệnh và người thân chăm sóc họ, bao gồm cả giải quyết những nhu cầu thực tế và tư vấn về việc mai táng khi người bệnh vào giai đoạn cuối. Có như vậy, chăm sóc giảm nhẹ mới thể hiện đúng vai trò hỗ trợ để giúp bệnh nhân sống tích cực nhất có thể được cho đến khi mất đi. Theo khuyến cáo của TCYTTG, để có thể triển khai hiệu quả hoạt động chăm sóc giảm nhẹ, hệ thống y tế các nước cần tích hợp nó vào các chương trình phòng ngừa, phát hiện sớm và điều trị các bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm. Cần đảm bảo tối thiểu các thành phần sau: cơ cấu ngân sách cho các dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ vào các hệ thống y tế quốc gia ở tất cả các cấp độ chăm sóc; chính sách tăng cường và mở rộng nguồn nhân lực về chăm sóc giảm nhẹ, bao gồm đào tạo chuyên gia y tế hiện có, đưa chăm sóc giảm nhẹ vào chương trình đào tạo thiết yếu cho sinh viên y khoa, cũng như đào tạo cho tình nguyện viên và cộng đồng; chính sách về thuốc giảm đau thiết yếu phải đảm bảo luôn sẵn có, đặc biệt là thuốc giảm đau opioid. Chăm sóc giảm nhẹ sẽ đạt hiệu quả nhất khi được xem xét sớm trong quá trình điều trị bệnh. Chăm sóc giảm nhẹ sớm không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân mà còn làm giảm nhập viện không cần thiết và sử dụng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Chăm sóc giảm nhẹ cần được triển khai phù hợp với các nguyên tắc của bao phủ chăm sóc sức khoẻ toàn dân, mọi người đều có thể tiếp cận các dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ, không phân biệt tuổi tác, loại bệnh, chăm sóc giảm nhẹ cần được tích hợp trong danh mục các dịch vụ kỹ thuật cơ bản tại các cơ sở y tế chăm sóc sức khoẻ ban đầu, được thực hiện tại y tế cơ sở, tại nhà và trong cộng đồng, cần phải quan tâm đến quyền con người được chăm sóc giảm nhẹ cho các nhóm dân cư nghèo và những người yếu thế. SỞ Y TẾ TP.HCM Xem thêm...
