SỞ Y TẾ Tìm hiểu các loại hình nhân lực y tế tham gia khám chữa bệnh ban đầu tại Mỹ - Sở Y Tế HCM

Số bác sĩ chuyên khoa tính trên số dân tại Mỹ cao hơn nhiều so với Anh, nhưng số bác sĩ tham gia chăm sóc sức khoẻ ban đầu tính trên số dân thì tương tự nhau. Tại Mỹ, bên cạnh bác sĩ chuyên khoa y học gia đình, nhân lực y tế tham gia hoạt động chăm sóc sức khoẻ ban đầu tại cộng đồng còn có nhiều loại hình khác nhau, bao gồm: bác sĩ thực hành tổng quát (GP), bác sĩ nội tổng quát và bác sĩ nhi tổng quát; ngoài ra, chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho phụ nữ còn có các bác sĩ chuyên khoa sản và phụ khoa.

Phân bố các bác sĩ tham gia khám, chữa bệnh ban đầu tại nước Mỹ như sau:



Quá trình đào tạo ra bác sĩ chuyên khoa và bác sĩ gia đình tại Mỹ thì tương tự như quá trình đào tạo bác sĩ thực hành tổng quát ở Anh (GP). Loại hình bác sĩ GP ở Mỹ thì có hơi khác và còn khá mơ hồ, thường là những bác sĩ không hoàn thành chương trình nội trú trong đào tạo các bác sĩ chuyên khoa. Bên cạnh nơi làm việc chính là tại các phòng khám tư trong cộng đồng, các bác sĩ tham gia chăm sóc sức khoẻ ban đầu ở Mỹ có thể tham gia chăm sóc bệnh nhân nội trú nếu bệnh nhân của họ có chỉ định nhập viện, một số thì thăm khám bệnh nhân tại nhà.

Trong những năm 1990, các Tổ chức quản lý chăm sóc tại Mỹ (Managed Care Organizations), là những tổ chức BHYT với nhiều loại hình khác nhau sẽ ký hợp đồng với các bệnh viện và các phòng khám với những điều kiện ràng buộc. Các tổ chức này đã nhanh chóng hạn chế sự tự do của người dân trong tiếp cận các dịch vụ y tế tại các bệnh viện và các phòng khám chuyên khoa theo mô hình của hệ thống y tế nước Anh (NHS). Theo đó, các bác sĩ tham gia chăm sóc ban đầu chính là những “người gác cổng” với hy vọng sẽ cải thiện chất lượng chăm sóc và giảm chi phí của các dịch vụ y tế. Tuy nhiên, người dân ở Mỹ thì không quen với việc phải được phép của bác sĩ chăm sóc ban đầu mới được đến bệnh viện hoặc đến các phòng khám chuyên khoa. Các bác sĩ chuyên khoa cũng không hài lòng với rào cản của người gác cổng là các bác sĩ chăm sóc sức khoẻ ban đầu vì ảnh hưởng đến thu nhập của họ. Gần đây, các tổ chức quản lý chăm sóc đã bắt đầu giảm việc sử dụng các bác sĩ chăm sóc ban đầu như “người gác cổng” và xem xét lại vai trò của các bác sĩ chăm sóc ban đầu trong hệ thống của họ.

Bên cạnh các loại nguồn nhân lực bác sĩ tham gia hoạt động chăm sóc sức khoẻ ban đầu như trên, tại Mỹ còn có thêm hai loại hình mới, hai loại hình này sẽ tham gia các hoạt động chưa có tiền lệ trước đây, cũng không nhằm mục đích cuối cùng là tăng chất lượng chăm sóc sức khoẻ và giảm chi tiêu cho y tế, đó là: “Hospitalist” và “Disease Management”

- Loại hình bác sĩ chuyên khoa y học bệnh viện (Hospitalist): công việc chính của loại hình bác sĩ này là chăm sóc những bệnh nhân của các bác sĩ chăm sóc sức khoẻ ban đầu chuyển đến bệnh viện điều trị nội trú. Với loại hình bác sĩ “Hospitalist” này, bệnh viện sẽ có thêm bác sĩ dành nhiều thời gian ở bệnh viện và chịu trách nhiệm tiếp xúc người bệnh nhiều hơn. Với sự có mặt của các bác sĩ “Hospitalist” thì các bác sĩ chăm sóc sức khoẻ ban đầu sẽ được giảm bớt trách nhiệm của họ và toàn tâm toàn ý hơn với công việc của họ tại cộng đồng. Các khảo sát đã cho thấy với loại hình “Hospitalist” đã rút ngắn hơn thời gian nằm viện và chất lượng chăm sóc bệnh nhân tại các bệnh viện đã tốt hơn.

- Loại hình quản lý bệnh (Disease management): là một hình thức quản lý ca bệnh trong đó tập trung quản lý các gói dịch vụ chăm sóc sức khỏe chủ yếu là các bệnh mạn tính của người cao tuổi vì thường tiêu tốn nhiều chi phí điều trị. Các chương trình quản lý bệnh mạn tính phổ biến nhất là bệnh hen suyễn, tiểu đường và suy tim sung huyết. Mục tiêu chính của hoạt động quản lý bệnh tật là các bác sĩ hoặc nhân viên y tế sẽ chủ động liên lạc thường xuyên với bệnh nhân để nắm bắt diễn biến bệnh, hướng dẫn sử dụng thuốc, cách tự theo dõi,… để ngăn ngừa các đợt cấp tính phải nhập viện.

Như vậy, tại Mỹ có nhiều loại hình bác sĩ khác nhau tham gia hoạt động khám, chữa bệnh ban đầu, chứ không chỉ có bác sĩ chuyên khoa y học gia đình, hầu hết là các phòng khám tư nhân. Điều đáng ghi nhận là có sự kết nối giữa các bác sĩ chăm sóc ban đầu tại cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa chăm sóc người bệnh tại bệnh viện khi người bệnh được nhập viện điều trị nội trú với loại hình bác sĩ chuyên khoa y học bệnh viện (Hospitalist).

Sở Y tế TP.HCM

Xem thêm...