SỞ Y TẾ Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo ứng dụng công nghệ kỹ thuật số để hỗ trợ các bác sĩ ra quyết định lâm sàng - Sở Y Tế HCM

Chất lượng chăm sóc, được định nghĩa là mức độ làm tăng khả năng đạt được kết quả sức khỏe mong muốn của người bệnh và phù hợp với kiến thức chuyên môn hiện tại của nền y học, là một thành phần cơ bản của bao phủ chăm sóc sức khoẻ toàn dân.



Theo TCYTTG, chất lượng chăm sóc đã được ghi nhận dưới mức tối ưu, đặc biệt là ở các nước thu nhập thấp và trung bình. Có nhiều nguyên nhân làm cho chất lượng chăm sóc chưa như mong đợi, trong đó, nhân viên y tế là một nguyên nhân quan trọng. Bên cạnh những nguyen nhân hệ thống dễ thấy như không đủ thuốc, vật tư, trang thiết bị và giới hạn cơ sở hạ tầng, các lỗi do nhân viên y tế thường gặp là chẩn đoán không chính xác, điều trị không phù hợp hoặc chưa cần thiết, thực hành lâm sàng không đầy đủ hoặc không an toàn.



Mới đây, năm 2018, TCYTTG đã chính thức ra khuyến cáo các cơ sở y tế tăng cường sử dụng các công cụ hỗ trợ bác sĩ ra quyết định lâm sàng nhằm hạn chế thấp nhất các lỗi do thầy thuốc gây ra. Ở dạng kỹ thuật số, hệ thống CDSS được định nghĩa là hệ thống điện tử được thiết kế để hỗ trợ trực tiếp trong việc ra quyết định lâm sàng của người thầy thuốc, theo đó, với đặc điểm lâm sàng của từng bệnh nhân hệ thống sẽ xử lý để đưa ra các đánh giá hoặc khuyến nghị cụ thể cho các bác sĩ lâm sàng để xem xét.



Hệ thống CDSS có thể được sử dụng cho một loạt các tương tác lâm sàng, bao gồm chẩn đoán và điều trị nhằm giảm thiểu sai sót trong kê đơn thuốc và đảm bảo cung cấp dịch vụ chăm sóc một cách kỹ lưỡng và chính xác. Về mặt chức năng, CDSS sử dụng các thuật toán và các nguyên tắc dựa trên các phác đồ điều trị, cung cấp cho người sử dụng bảng kiểm về quản lý một ca bệnh, chỉ định nhập viện hay chuyển viện, sàng lọc người bệnh theo các rủi ro hoặc tình trạng khác và để hỗ trợ lập kế hoạch điều trị.



Đã có thêm những bằng chứng mới cho việc sử dụng các công cụ hỗ trợ quyết định lâm sàng. Hơn nữa, trong thập kỷ qua, công cụ CDSS đã chuyển đổi từ hoạt động trên các hệ thống máy tính cố định sang các thiết bị di động, mang lại cơ hội thuận tiện hơn để đánh giá, chẩn đoán và quản lý ca bệnh, nhất là các nước có thu nhập thấp và trung bình, đặc biệt là ở khu vực nông thôn, không có cơ sở hạ tầng cần thiết cho các hệ thống CDSS dựa trên máy tính để bàn. Câu hỏi đặt ra là các công cụ CDSS có tạo ra giá trị gia tăng ở các cấp độ chăm sóc sức khỏe ban đầu và nhân viên y tế có thể truy cập thông qua các thiết bị di động hay không.



Về tính hiệu quả: bằng chứng còn hạn chế về hiệu quả của CDSS thông qua các thiết bị di động hướng đến nhân viên y tế ở các cơ sở điều trị. Đối với nhân viên y tế cộng đồng, bằng chứng cho thấy có thể có tác động tích cực đối với kê đơn thuốc nhưng có thể tạo ra ít hoặc không có sự khác biệt đối với tình trạng sức khỏe tổng thể của cá nhân. Khi được sử dụng cho nhân viên y tế cộng đồng, CDSS có thể tạo ra ít hoặc không có sự khác biệt nào cho khách hàng về sự hài lòng với thông tin họ nhận được.



Về tính chấp nhận: bằng chứng định tính cho thấy nhân viên y tế thấy CDSS có lợi và yên tâm hơn khi hướng dẫn chăm sóc. Tuy nhiên, một số nhân viên y tế nhận thấy các thuật toán của CDSS là quá cứng ngắt và lo ngại rằng họ có thể làm mất năng lực lâm sàng của cá nhân do mù quáng tuân theo các thuật toán điều trị. Cũng có bằng chứng cho thấy khách hàng chấp nhận được và khi sử dụng CDSS sẽ giúp nhân viên y tế kỹ lưỡng hơn khi chăm sóc.



Về tính khả thi: bằng chứng định tính về tính khả thi của các can thiệp ứng dụng công nghệ kỹ thuật số nói chung nêu bật những thách thức liên quan đến kết nối mạng, nguồn điện, khả năng sử dụng thiết bị, duy trì đào tạo và hỗ trợ cho nhân viên y tế sử dụng các công cụ kỹ thuật số.



Về sử dụng nguồn lực: chưa có bằng chứng về việc sử dụng nguồn lực.

Về công bằng, bình đẳng giới, và quyền của người bệnh: bằng chứng cho thấy nhân viên y tế ở các cơ sở y tế ở xa trung tâm và cộng đồng nông thôn thấy các can thiệp này là hữu ích giúp vượt qua các rào cản về địa lý và kết nối rộng hơn với hệ thống y tế, trong đó bao gồm cả việc tiếp cận các hướng dẫn lâm sàng. Tuy nhiên, nhân viên y tế ở các cơ sở này có thể có khả năng gặp phải phạm vi phủ sóng yếu và nguồn điện kém, trình độ đào tạo và kiến thức thấp hơn với công nghệ kỹ thuật số và có thể có ít nguồn lực hơn, bao gồm cả việc tiếp cận hạn chế vào thiết bị di động.



Khuyến cáo của TCYTTG về việc ứng dụng công nghệ kỹ thuật số di động để hỗ trợ các bác sĩ ra quyết định lâm sàng tại các cơ sở chăm sóc ban đầu:



- Việc sử dụng các công cụ CDSS trên thiết bị di động có thể cải thiện chất lượng chăm sóc. Tuy nhiên, TCYTTG lưu ý rằng không nên sử dụng CDSS nằm ngoài phạm vi thực hành cho phép của cơ sở y tế vì điều này có thể gây ra rủi ro cho nhân viên y tế cung cấp dịch vụ khi chưa được đào tạo đầy đủ.



- TCYTTG nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo tính hợp lệ của thông tin cơ bản, như các thuật toán và các hướng dẫn điều trị. Tài liệu tham khảo không được xem là một phần của hướng dẫn, không được làm căn cứ để xây dựng CDSS thông qua các thiết bị kỹ thuật số cố định hoặc di động.



- Hệ thống CDSS cài đặt trên các thiết bị di động cho thấy có tiềm năng cải thiện chất lượng chăm sóc bệnh nhân, nhất là những nơi gặp khó khăn về cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin.

SỞ Y TẾ TP.HCM

Xem thêm...